Nieuws
Eerste winterwater de ondergrond in op Hoeve Lotmeer
Akkerbouwbedrijf Hoeve Lotmeer in Anna Paulowna heeft een circulaire watersysteem. Het zoete drainagewater vanuit de landbouwpercelen stroomt nu niet meer weg naar de sloot, maar gaat de ondergrond in en is later weer bruikbaar voor irrigatie. Het akkerbouwbedrijf wordt zo qua water zelfvoorzienend en minder kwetsbaar tijdens droogte.
“Het was nog best spannend,” licht Deltares-projectleider Vince Kaandorp toe, “wat we hier aanleggen heet een Aquifer Storage and Recovery systeem. Ofwel: water opslaan in de ondergrond voor later gebruik. Het is zeker in de akkerbouw een relatief nieuw concept en er lagen geen draaiboeken klaar. We moesten eerst goed kijken op welke diepte de plaatselijke ondergrond geschikt is, hoe we moesten voorzuiveren en wat qua hoeveelheden wateropslag haalbaar is. Op 23 meter diepte vonden we een geschikte laag met grof zand. We zijn erg trots dat we daarin nu het eerste water met 8 m3 per uur opslaan.”
Het circulaire watersysteem is het resultaat van samenwerking tussen Vertify, Deltares, WUR, Pipelife en akkerbouwer Klaas Schenk in het project Zoetwaterboeren. Het volledige systeem bestaat uit regelbare drainage op de percelen waaruit zoet drainagewater wordt ‘geoogst’, een bovengrondse opslag van 1000 m3 en een zuivering- en infiltratiesysteem voor de ondergrondse opslag. Kaandorp: “De grilligheid van de neerslag is een uitdaging. Door de neerslagpieken te bufferen in de percelen en in de bovengrondse opslag kunnen we naar verwachting het grootste deel van de neerslag tijdens de winter opslaan in de ondergrond. Deze winter testen we of dat inderdaad lukt.”
Deltares-onderzoeker Niels Mulder werkte de afgelopen maanden aan de technische details en online monitoring van het zuiverings- en infiltratiesysteem: “Van het ontwerp naar de uitvoering was geen kwestie van het bellen van een leverancier. Het is een innovatief systeem en door de aanleg en het testen leren we veel over de toepassing in de praktijk. Met het online meetsysteem is de wateropslag en het effect op het grondwatersysteem nu live te volgen”.
Hoeve Lotmeer ligt op 4 meter onder NAP in een zeekleipolder. De toekomst van de voedselproductie in deze gebieden is onzeker; tijdens de steeds langer durende droogtes trekt brakke kwel op tot in de wortelzone en is er steeds minder zoet water beschikbaar voor beregening. Een andere uitdaging is de invloed van akkerbouw op de waterkwaliteit in de omgeving en het halen van de doelen van de Kaderrichtlijn Water. Door het opvangen en opslaan van het drainagewater gaan er ook minder nutriënten en andere stoffen naar het ontvangende watersysteem, in dit geval het Amstelmeer.
Akkerbouwer Klaas Schenk is met het circulaire watersysteem klaar voor nieuwe droogteperioden en kijkt tevreden terug op de voorbereidingen en de aanleg: ”Het mes van dit circulaire watersysteem snijdt aan twee kanten; er is geen aanvoer van extern zoet water meer nodig en tegelijk minimaliseren we de impact van het akkerbouwbedrijf op de omgeving. We proberen zo perspectief te bieden voor de akkerbouw van de toekomst, waarin klimaatverandering en waterkwaliteit belangrijke uitdagingen zijn”.
